Vogelteller in de kijker - Johan Poffers

Mijn naam is Johan Poffers. Ik woon samen met mijn vrouw in Hardenberg, we hebben drie kinderen en vier kleinkinderen. Ik ben 64 jaar geleden geboren, net over de grens in Duitsland en opgegroeid op het platteland waar in mijn jeugd nog volop weidevogels zaten.

Johan Poffers
Johan Poffers | Foto: Gerrit Brokelman

Als kind was ik al veel buiten en kwam gemakkelijk in aanraking met de natuur en vogels. Ik zie mij zelf meer als een vogelliefhebber die zich richt op behoud en vergroten van leefgebieden voor vogels. Het soortenjagen en opzoek gaan naar zeldzame vogels is niks voor mij, ik houd me liever bezig met de vogels die in mijn eigen omgeving voorkomen. Daarbij ben ik een doelmatige vogelteller die zich inzet voor de bescherming van vogelsoorten. Zo heb ik bijvoorbeeld een lange tijd de Roekenkolonies rondom de kern van Hardenberg geteld maar vanaf 2024 doet dit iemand anders. De kolonies heb ik jarenlang met veel plezier geteld, maar ik merk dat de manier hoe er met de kolonies in de gemeente omgegaan wordt soms irritatie opwekt. Het tellen van slaapplaatsvogels doe ik ook graag. Tijdens zonsopkomst en zonsondergang beleef ik veel plezier aan het tellen van Grote Zilverreigers, Aalscholvers, Toendrarietganzen, Wulpen en zwanen. De laatste jaren merk ik dat ik minder goed te been ben dan dat ik zou willen. Dat is best lastig als je graag veel op pad bent om vogels te kijken.

Hoe is je interesse begonnen?

De liefde voor vogels is in mijn jeugd thuis al begonnen met kippen en eenden, die liepen bij ons op het erf. Toen mijn moeder de kippen voerde zaten daar dan soms wel 50 mussen tussen. Het was altijd een gezellige boel. Toen ik in Harderberg kwam wonen, in 1984, kwam ik op een gegeven moment in aanraking met de IVN en met Egbert Pullen. Via hem kwam ik dan ook in aanraking met watervogels tellen. In 1990 ben ik begonnen met het tellen van water- en broedvogels in de Vloeivelden van de Krim. Hier in mijn passie voor vogels tellen begonnen.

Ben je actief bij een vogelwerkgroep?

Ik ben lid van de IVN Hardenberg en Natuur en Milieu De Vechtstreek uit Ommen. Ik zet mij dagelijks in voor behoud en versterking van de leefgebieden van vogels in mijn omgeving. Dit doe ik via de weg van ruimtelijke ordening in projecten zoals ruimte voor de Vecht. Dat betekent dat je regelmatig overlegt met gemeente, provincie of waterschap en daar waar de kansen zich voordoen je maximaal inzet om de kwaliteiten van leefgebieden te verbeteren en versnippering zoveel mogelijk wilt voorkomen. Versnippering van leefgebied is best wel een probleem in het Vechtgebied. Ik maak regelmatig foto’s; aan hand van de foto’s kun je laten zien waar het knelt en waar maatregelen nodig zijn om de natuurkwaliteiten te verbeteren.                                   
Sinds er actief gevaren mag worden op de Vecht zie je dat veel watervogels het moeilijker hebben op de Vecht. Legsels spoelen uit het nest en oudere vogels met jongen komen in de problemen door allerlei vormen van waterrecreatie. De Vecht is maar maximaal 40 meter breed en verstoring is dan ook voorspelbaar. Zonder ingrijpen verdwijnen straks algemene soorten als Kuifeend en Fuut. Mijn wens is om meer vluchtwateren in te richten. Het creëren van plasdras-gebieden langs de Vecht zou hier een mooie oplossing voor zijn.

Op welke plekken kom je graag en waarom?

Dat zijn toch wel de Vecht en natuurlijk de vloeivelden van de Krim. Het gebied is van oorsprong een spoelwaterbassin van aardappelmeelfabriek AVEBE. Al tijdens de productiejaren werden hier veel vogels gezien. Nadat de fabriek in 1990 stopte werd het gebied nog aantrekkelijker voor watervogels, waaronder de Geoorde Fuut, Zomertaling, Slobeend en nu ook Blauwborst en veel andere zangvogels. In de winter zijn dat vooral veel Kleine- en Wilde Zwanen die hier slapen. Als deze in de avondschemer neerstrijken is dat een fenomenaal gezicht en geniet ik elke keer weer van dit spektakel. Ik ben er dan ook vaak te vinden. In het voorjaar zitten er veel steltlopers en worden er meerdere soorten sterns op doortrek waargenomen. Het gebied is aangemerkt als IBA (Important Bird Area). Meer dan één procent van de West-Europese populatie Kleine Zwanen is afhankelijk van dit gebied, en dat is zeker al 25 jaar zo.

Wat is je leukste of mooiste waarneming?

Die heb ik niet echt, ik vind gewoon alle vogels leuk.

Maar als ik er dieper over nadenk wil ik de Kleine Zwaan graag even uitlichten. Die soort volg ik al meer dan 25 jaar en ik kijk dan ook elk najaar weer uit naar deze bijzondere overwinteraar. In de winterperiode ben ik veel buiten te vinden in de omgeving van de Krim waar de Kleine Zwaan en duizenden Toendrarietganzen hun foerageergebieden hebben. Ik ben denk ik ook meer een wintervogelaar, omdat ik enorm kan genieten van de wintervogels hier.

Kleine en Wilde Zwanen op de Krim.
Kleine - en Wilde Zwanen op de Krim. | Foto: Johan Poffers