Vier keer kraaien in MUS

Kraaien zijn niet bij iedereen geliefd, maar het is wel een interessante groep. Ze zijn slim en kunnen zich daardoor aanpassen aan nieuwe ontwikkeling in hun habitat.

Eksters bij nest
Eksters bouwen aan de toekomst. | Foto: Harvey van Diek

Gelukkig zijn er ook genoeg mensen die hun slimheid kunnen waarderen. Hoe doen de kraaiachtigen het in het Meetnet Urbane Soorten?

Ekster

De soort is in de tweede helft van de vorige eeuw steeds gewoner geworden in urbaan gebied. De aantallen zijn ook het hoogste in dorpen en steden en de trend geeft daar een lichte toename. Daarbuiten is er een duidelijke afname vastgesteld. Mogelijk door de intensivering van de landbouw, maar jacht en ook de aanwezigheid van buizerd en havik kunnen daarin meespelen. Ze broeden in hoge bomen en steeds dichter bij gebouwen en soms worden zelfs nesten gevonden op gebouwen. Het voedsel bestaat vooral uit ongewervelden, maar ook afval en hondenpoep worden niet versmaad en soms ook een vogelei of jong.

Kauw

De torenkraai is de meest urbane van het viertal. Ze broeden in schoorstenen maar ook in andere holtes in gebouwen en in nestkasten en boomholtes. De soort is licht toegenomen vanaf 2007. Die toename was vooral in de eerste helft van de telperiode want daarna lijkt het stabiel of zelfs een lichte afname. De verwachting is dat de oude schoorstenen als broedplek steeds minder beschikbaar zullen zijn. Maar kauwen hebben hier en daar ook een nieuwe broedplek ontdekt namelijk onder zonnepanelen.

Zwarte Kraai

Vanaf de start van MUS is de soort licht afgenomen. De vestiging in urbaan kreeg zijn beslag in de laatste decennia van de vorige eeuw. De nesten worden vooral in hoge bomen gemaakt maar ook hoogspanningsmasten zijn populair. De gebruikte nesten worden dan weer gebruikt door Boomvalk en soms Slechtvalk.

Gaai

De soort is het meest aan bos gebonden van de vier soorten maar ook halfopen cultuurland en groene wijken zijn populair. Hierdoor ook het minst gemeld van de vier soorten, de verhouding Gaai : Kauw is 1:30. Tijdens het broedseizoen zijn ze vaak minder luidruchtig aanwezig dan daarbuiten. De meeste kraaiensoorten zijn relatief nieuw in het urbane gebied. We laten ons verrassen door de kansen die ze pakken zoals voedsel en nesten. Binnenkort is er een leuk nieuwtje over de Ekster op onze website. Hoewel soms de indruk bestaat dat ze vooral toenemen blijkt dat toch wat genuanceerder.        

Meedoen?

Recent zijn diverse postcodegebieden op vacant gezet. De eerste telperiode (1-30 april) loopt op zijn eind. Kijk of je eigen postcodegebied nog vrij is.

Kijk hier voor de eerder verschenen MUS-Nieuwsbrieven.

Vier kraaien in MUS
Figuur 1. Vier kraaiachtigen. Aantalsontwikkeling (index) in MUS in 2007-22.
Visitekaart

Jan Schoppers

Senior veldmedewerker en meetnetcoördinator MUS
Jan Schoppers
Coördinator onderzoeksthema stad