Hoop en zorgen voor vogels in de Waddenzee

In een nieuw rapport heeft de trilaterale Expertgroep Trekvogels de actuele staat van watervogelpopulaties in de Waddenzee in kaart gebracht. Op basis van maar liefst 36 jaar aan gegevens uit het Trilaterale Monitoring- en Beoordelingsprogramma (TMAP) presenteert het rapport “Trends van trekvogels en overwinterende watervogels in de Waddenzee 1987/1988–2022/2023” een gedetailleerd overzicht van de ontwikkelingen bij tientallen vogelsoorten. De resultaten laten een gemengd beeld zien: sommige soorten floreren, terwijl andere ondanks beschermingsmaatregelen blijven afnemen.

Illustratie: Niels Knudsen

Soorten als de Lepelaar, Wintertaling en Slobeend laten sterke groei zien, zowel op lange als korte termijn. Ook bij Brandganzen en Aalscholvers is op lange termijn een toename zichtbaar, al zijn deze populaties de afgelopen tien jaar gestabiliseerd. Op korte termijn vallen vooral de stijgingen bij Steenlopers en Smienten op, mogelijk als gevolg van veranderende milieuomstandigheden of recent natuurbeheer.

Zorgwekkende trends

Tegelijkertijd blijven iconische soorten zoals de Eider, Scholekster en Kluut in aantal afnemen. Deze vogels zijn sterk afhankelijk van intergetijdengebieden en beschikbaar voedsel in de bodem, zoals schelpdieren. Vooral in het Duitse deel van de Waddenzee is de afname van schelpdiereters opvallend.

Romke Kleefstra van Sovon, eerste auteur van het rapport, benadrukt: “De verschillen tussen de Duitse, Nederlandse en Deense delen van de Waddenzee zijn opvallend. Waarom soorten zoals Kluut, Krombekstrandloper en Rosse Grutto sterker afnemen in Duitsland dan elders, vraagt om nader onderzoek.”

Oproep tot samenwerking

De aanhoudende afname van bepaalde soorten wijst op blijvende druk op het ecosysteem, zoals menselijke verstoring en aantasting van leefgebieden. Daarnaast spelen ook bredere uitdagingen langs de trekroute een rol. Internationale samenwerking, zowel tussen de Waddenzeelanden als met partnerlanden langs de Oost-Atlantische trekroute, is essentieel om de ecologische kwaliteit van de Waddenzee te behouden.