Bezetting Huiszwaluwtillen stijgt

Kunstmatige nestgelegenheid voor Huiszwaluwen, in de vorm van huiszwaluwtillen, begint langzaam maar zeker meer geaccepteerd te worden door deze soort.

Tussen de jaren zestig en tachtig van de vorige eeuw is de huiszwaluwpopulatie in ons land met zo’n 70% verminderd. Vanaf 1990 is er weer een matige toename. Desondanks is aandacht voor hun bescherming nodig. Vanwege de overlast worden hun nesten nog vaak verwijderd of wordt de nestbouw op allerlei manieren verhinderd.

Huiszwaluwtillen
Om Huiszwaluwen aan extra nestgelegenheid te helpen zijn in Nederland vanaf 2008 inmiddels 139 huiszwaluwtillen geplaatst.
Jaarlijks wordt de bezetting van deze tillen gemonitord. Dit seizoen (2015) hebben uiszwaluwen in 21 tillen gebroed. Daarmee neemt de bezetting langzaam toe, van 2,7% in 2010, via 4,5% in 2011, 8,5% in 2012, 9,8% in 2013 en 12,3% in 2014 tot 15,1% in 2015. Doordat eenmaal bezette tillen doorgaans de volgende jaren bewoond blijven en er jaarlijks een paar nieuw bezet raken zal de bezettingsgraad naar verwachting ook de komende jaren blijven stijgen.

Succesfactoren
Om bezet te raken blijkt de aanwezigheid van broedende Huiszwaluwen in de directe omgeving van het grootste belang. Bij de helft van de bezette tillen broedden al Huiszwaluwen binnen hooguit enkele tientallen meters, bij de andere helft was de afstand hooguit 300 meter. Maar ook dan is de kans op bewoning beperkt; de Huiszwaluwen blijken grillig in de keuze van hun nestplaatsen. Lokgeluid lijkt de kans op bezetting iets te vergroten. Bij minstens 30 tillen is ooit lokgeluid geprobeerd. Daarvan zijn er 6 (20%) bezet geraakt. Van de 109 tillen zonder lokgeluid is dat 15%. Bij gunstig gelegen tillen die al enige jaren staan kan lokgeluid de zwaluwen misschien net over de streep trekken.

Vervolg
De komende jaren zal blijken of bij kritische plaatsing van huiszwaluwtillen een bezetting van 20-30%, zoals wel gemeld voor huiszwaluwtillen in Duitsland en Zwitserland, ook in Nederland haalbaar is. Ondertussen kunnen huiszwaluwkolonies ook met eenvoudiger maatregelen geholpen worden, zoals het bevorderen van hun acceptatie door voorlichting (folders, media) en het bijplaatsen van kunstnesten.

Jaarverslag
Het jaarverslag 2015 kun je hier downloaden.

Wilfried de Jong & Will van Berkel
Nederlandse Huiszwaluwtillen Monitoring
contact zwaluwtillen@gmail.com) in samenwerking met Jip Louwe Kooijmans (Vogelbescherming Nederland).