Steun de atlas

Waarom meedoen?

De Vogelatlas van Nederland uit 2018 is een belangrijke kennisbasis van vogelinformatie die veel is gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek, natuurbeleid, -beheer en -bescherming. Het veldwerk dat ten grondslag ligt aan deze atlas vond plaats tussen 2013 en 2015. Aangezien de vogelbevolking van Nederland voortdurend in verandering is, is de beschrijving van de stand van de Nederlandse vogelbevolking aan vernieuwing toe. 

Een nieuwe atlas brengt informatie over: 

• actuele verspreiding en dichtheden van de Nederlandse vogels; 
• populatieschattingen van alle soorten voor elke maand van het jaar; 
• het vaststellen van het internationale belang van de Nederlandse broed-, winter- en trekvogelpopulaties. 

Deze nieuwe atlas is extra waardevol! We breiden hem namelijk uit met: 

• jaarrond populatieschattingen (in plaats van enkel voor broed- en winterseizoen); 
• verspreidingsinformatie over de Noordzee en de Grote Wateren.

Onmisbare vogelinformatie

Betrouwbare informatie over de huidige verspreiding en aantallen van de in Nederland voorkomende vogelsoorten is cruciaal voor veel toepassingen. Denk daarbij aan rapportages over de ontwikkelingen van vogels in het kader van nationale en internationale richtlijnen, verdragen en verordeningen, of aan wetenschappelijk onderzoek naar de dynamiek van vogelpopulaties. Ook voor de evaluatie van natuurbeleid en beschermingsmaatregelen is actuele vogelinformatie onmisbaar. 

Geïnteresseerd? Vraag de documentatie aan

Voor de realisatie van de atlas is ongeveer twee miljoen euro begroot. Voor de uitvoering van dit ambitieuze project is je hulp onmisbaar. De indeling in vier fases maakt het project beheersbaar, waarbij het mogelijk is om in elke fase van het project een bijdrage te leveren. In onze brochure en financieringsplan vind je meer informatie over het project.

Veelgestelde vragen

Een Vogelatlas, wat is dat?

De Vogelatlas van Nederland maken we om een goed overzicht te krijgen van de vogelbevolking van Nederland. Als we het hebben over de Vogelatlas, dan hebben onder andere over het uiteindelijke fysieke eindproduct: een boek met soortinformatie, verspreidings- en dichtheidskaarten van alle in Nederland voorkomende vogels. De Vogelatlas is echter nog veel meer dan een boek. Het is een gigantisch project, een titanenstuk. Met de hulp van duizenden vrijwilligers brengen we in een periode van vier jaar heel Nederland in kaart. Niet alleen natuurgebieden worden geteld, maar ook stadsparken en industrieterreinen. Zo weten we op een ongeëvenaard hoog detailniveau hoe met onze vogels gaat.

Waarom maakt juist Sovon de Vogelatlas?

Sovon heeft meer dan 50 jaar ervaring met het verzamelen en analyseren van vogeltellingen. In deze 50 jaar heeft Sovon al vier keer een Nederlandse atlas uitgebracht. Ook hebben we belangrijke bijdragen geleverd aan twee Europese broedvogelatlassen. Sterker nog, de Vogelatlas is een van de redenen waarom Sovon bestaat. Sovon Vogelonderzoek werd namelijk in 1973 opgericht met als doel om de eerste Atlas voor de Nederlandse Broedvogels te produceren. Het was voor de meeste Nederlandse broedvogels dat hun verspreiding goed in kaart werd gebracht.

Wat doet Sovon verder eigenlijk?

Naast de periodiek terugkomende Vogelatlas, coördineert Sovon vele jaarlijks terugkomende telprojecten. Samen met duizenden vrijwillige vogelwaarnemers houden we zo het overzicht over hoe de samenstelling van de Nederlandse vogelpopulatie verandert. Het hele land dekkend tellen gebeurt alleen voor de Vogelatlas, maar in de tussenliggende jaren houden we ook een constante vinger aan de pols. De kwaliteit van onze gegevens wordt getoetst door het Centraal Bureau voor Statistiek, en in samenwerking met de European Breeding Bird Council krijgen onze gegevens ook internationale toepassing. De resultaten van de tellingen die Sovon organiseert vormen een basis voor het natuurbeleid- en beheer in ons land en worden inmiddels voor een breed aantal toepassingen gebruikt. Onafhankelijkheid, objectiviteit en borging van kwaliteit zijn onze kernwaarden.

Wat is het nut van een Vogelatlas?

Betrouwbare informatie over de huidige verspreiding en aantallen van de in Nederland voorkomende vogelsoorten is cruciaal voor veel toepassingen. Denk daarbij aan rapportages over de ontwikkelingen van vogels in het kader van nationale en internationale richtlijnen, verdragen en verordeningen, of aan wetenschappelijk onderzoek naar de dynamiek van vogelpopulaties. Ook voor de evaluatie van natuurbeleid en beschermingsmaatregelen is actuele vogelinformatie onmisbaar. Daarnaast biedt het maken van een Vogelatlas een kans voor het binden van bestaande en het werven van nieuwe tellers voor de landelijke meetnetten waar Sovon doorlopend verantwoordelijk voor is [link naar andere telprojecten]. Een Vogelatlas brengt niet alleen een schat aan informatie voort, maar vormt ook een belangrijke drijfveer voor vrijwilligers om zich voor langere tijd aan ons te binden. Het is de tastbare beloning voor alle mensen die zich jaar in jaar uit inzetten om de status van de Nederlandse vogelpopulatie in kaart te brengen.

Waarom komt er nu alweer een nieuwe Vogelatlas?

De meest recente atlas (uitgebracht in 2018) was zeer succesvol en ligt nog steeds in de boekhandels. Het veldwerk waarop deze atlas is gebaseerd, is uitgevoerd tussen 2013 en 2015. Dat is ondertussen al meer dan 10 jaar geleden! Veranderingen in de vogelbevolking kunnen snel gaan, dus een periode van 10-15 jaar is best fors op de tijdschaal van vogelpopulatiedynamiek. Denk bijvoorbeeld aan de Middelste Bonte Specht: tijdens de vorige atlasperiode werd de broedpopulatie nog vastgesteld op 540-850 paren, terwijl de meest recente schatting (2020-2022) maar liefst 1900-2400 paren was. Hoog tijd dus voor een nieuw landsdekkend ijkmoment.

Wat maakt deze Vogelatlas anders?

Er hebben niet alleen ontwikkelingen plaatsgevonden in de vogelpopulatie van Nederland, maar ook de techniek heeft niet stilgestaan. Het veldwerk van de vorige atlas werd nog volledig op papier gedaan, terwijl we ondertussen al jaren met apps werken voor de invoer. Ook hebben we op het gebied van modellering veel stappen gezet, waardoor de verspreidings- en dichtheidskaarten accurater worden dan ooit. De inhoud van de atlas wordt ook uitgebreider: waar we bij de vorige atlas enkel de broed- en winterpopulaties van Nederland in kaar brachten, nemen we nu ook de tussenliggende periodes mee. Het resultaat is een jaarrond beeld van de vogels in Nederland.

Een Vogelatlas maken, hoeveel kost dat?

Voor de realisatie van de atlas is ongeveer twee miljoen euro begroot. Deze kosten omvatten een periode van 8 jaar, van een voorstudie voor de bepaling van de methodiek en doelen van de atlas tot een landsdekkende veldwerkcampagne van vier jaar en het schrijven en samenstellen van de uiteindelijke Vogelatlas in boekvorm. De totstandkoming van de Vogelatlas is in vier fasen opgedeeld, om financiële risico’s te beheersen. Voor volledige onderbouwing van de kostenraming van de Vogelatlas verwijzen we je graag naar onze financiële achtergrondinformatie [link].

Kan ik bijdragen aan het veldwerk voor de Vogelatlas?

Vogeltellers kunnen vanaf de winter van 2026/27 bijdragen aan het veldwerk voor de vogelatlas. Meer informatie over het veldwerk komt in het najaar van 2026 beschikbaar.

Hoe kan ik bijdragen aan de financiering van de Vogelatlas?

De uitvoering van dit ambitieuze project is niet mogelijk zonder jouw hulp! Door bij te dragen aan de atlas maak je een uniek standaardwerk mogelijk en draag je bij aan doelen die voor jouw organisatie van belang zijn. Je kunt op vele manieren een bijdrage doen. Neem voor meer informatie over de mogelijkheden om de atlas te ondersteunen contact met onze fondsenwerver Suzanne van der Horst: suzanne.vanderhorst@sovon.nl.