Grauwe Gans

Anser anser

Methode

Territoriumkartering

Tijd van het jaar

Half February t/m eind June

Datumgrenzen

1 maart t/m 15 april

Tijd van de dag

Gehele dag.

Aanwijzingen

Paren en broedverdachte individuen in broedbiotoop (moeras, grasland, allerlei wateren tot bosvijver en stadsgracht aan toe); let op territoriaal of nestindicerend gedrag: paarsgewijs foerageren in omgeving van potentiële broedplaats (man waakzaam, vrouw stevig bunkerend), wakende vogel bij mogelijke nestplaats (meestal man bij broedend vrouwtje), baltsende en alarmerende individuen/paren op en boven broedplaats, nest met broedende vogel. In situaties met lokaal zeer hoge dichtheden (eiland) is nestentelling de enige manier om het aantal goed te kunnen bepalen. Indien dit onmogelijk is uitgaan van het hoogste aantal ter plaatse in maart en delen door 1,5.
LET OP: Lastig te tellen soort waarbij onderschatting op de loer ligt. Beste periode is eind februari en maart, wanneer de meeste broedparen in de omgeving van de nestplaats bivakkeren en nog goed zichtbaar zijn. Later in het seizoen wordt de situatie in toenemende mate onoverzichtelijk door bijv. optreden van mislukte of niet-broedende paren (in droge voorjaren niet ongebruikelijk, horen wel meegerekend te worden).
Vaak zowel in kolonies broedend (op veilige plekken, veelal eilanden) als meer individueel. Oppassen met waarnemingen van kuikens; deze zijn alleen bruikbaar bij het nest. Een paar met kleine jongen (2-3 dagen oud) kan grote afstanden hebben afgelegd en vormt geen bewijs van broeden ter plaatse. Adoptie van kleine jongen door paren is normaal.

Interpretatie

Hoogste aantal nesten of alarmerende paren aanhouden. In niet te betreden kolonies hoogste aantal volwassen individuen aanhouden (delen door 1,5). In overige gevallen (paar in broedbiotoop, territoriaal gedrag) is 1 waarneming tussen 1 maart-15 april voldoende.

Fusieafstand

1000 m

Documentatie

Geef aan (bij Opmerkingen) hoe de telling is uitgevoerd: tellen van nesten/alarmerende paren, volwassen individuen gedeeld door 1,5 of verspreide paren/territoria.

Bijzonderheden

In situaties met hoge dichtheden levert tellen van paren/territoria te lage aantallen op, wat in nog sterkere mate geldt voor het tellen van succesvolle paren. Concentreer op één goede (speciaal op deze soort gerichte) telronde tussen 1 maart en 15 april. Anticipeer daarbij op de weersituatie: in een zacht voorjaar/na een zachte winter beginnen de ganzen eerder te broeden dan in een koud voorjaar/na een koude winter. Meestal is een telling in de laatste week van maart de beste tijd.

Let op: als de specifieke telronde gelukt is, neem dan dit aantal als uitgangspunt. Latere/eerdere waarnemingen kunnen het beeld vertroebelen (o.a. door verplaatsingen) en worden beter buiten beschouwing gelaten. In Autocluster alleen het (berekende) getal invullen van de specifieke telronde.

Broedbiologie

Broedt in allerlei zoete wateren en agrarisch cultuurland, in toenemende mate ook in stedelijk gebied (parken, grachten). Nestplekken zeer gevarieerd, van natte rietzomen, legakkers en stobben in moerasbos tot schaars begroeide duintoppen. Eileg van eind februari tot in mei, met piek in maart. Eén broedsel per jaar, meestal 4-9 eieren, broedduur 27-29 dagen, jongen (nestvlieders) zijn met 45-60 dagen vliegvlug, familieverband tot in winter intact.

Literatuur

Havekes F. & Hoogkamer M. 2008. Hoge jongenoverleving en adoptie in een stadspopulatie van de Grauwe Gans in Zoetermeer. Limosa 81: 139-147.
Kowallik C. & Koffijberg K. 2013. Does every goose count? Pitfalls of surveying breeding geese in urban areas. Wildfowl 63: 90-104.
Voslamber B., van Turnhout C. & Willems F. 2000. Inventarisatieperikelen: hoeveel Grauwe Ganzen heb ik in mijn gebied? SOVON-Nieuws 13(2): 6.
Voslamber B. 2014. Zo tel je Grauwe Ganzen in het BMP. Sovon-Nieuws 27(4): 24.