Lezingen Landelijke Dag 2022

In historical times, the Central-European breeding population of the Gull-billed Tern has never been large in terms of numbers or extensive in range. Over the last 70 years, numbers have dropped by 90% while the geographical distribution shifted from northern Denmark to the German North Sea coast.

De Raaf was in de jaren twintig van de vorige eeuw in Nederland door met name vervolging verdwenen. Dankzij een actief herintroductieprogramma, dat in de jaren zestig gestart is, is vanaf 1980 weer een lichte populatiegroei te zien.

Na een afwezigheid van enkele decennia is in 1995 in Nederland een broedgeval van de Middelste Bonte Specht vastgesteld. Dat was het begin van een opmars die zijn weerga niet kent.

'De stikstofcrisis' is een van de meest gevoelige politieke en maatschappelijke thema's van dit moment. Ecologen waarschuwen echter al decennia voor negatieve effecten op natuur. Zijn die effecten ook bekend voor vogels?

Het Deltagebied heeft met zo’n 75% van de totale broedparen Strandplevier en 40% van de totale broedparen Bontbekplevier een belangrijke verantwoordelijkheid voor de Nederlandse en zelfs Noordwest-Europese populaties.

Sinds 1994 worden tellingen en ringonderzoek aan Steenlopers aan de Hondsbossche Zeewering gedaan. Vooral in het voorjaar bleken in dit kleine, maar zeer voedselrijke gebied (mosselen) zeer onverwacht hoge aantallen aanwezig.

Van alle steltlopende weidevogels gaat het met Tureluurs het minst slecht. In het 25-jarige Retrapping Adults for Survival (RAS-kleurringproject) op en rond het voormalige eiland Wieringen zijn leuke en interessante ontdekkingen gedaan.

Het Vogeljaar is ooit ontstaan als Wiek en Sneb. Daarna is het uitgegroeid tot hét vogeltijdschrift voor de gewone en de professionele vogelaar.

Nadat de Raad van State een streep door het stikstofbeleid zette, volgden de ontwikkelingen elkaar in hoog tempo op. Samen met andere natuurorganisaties greep Vogelbescherming deze ontwikkelingen aan om beleid en politiek te beïnvloeden, zodanig dat de uitvoering straks ook daadwerkelijk leidt tot herstel van natuur en vogelpopulaties.

Sovon Vogelonderzoek Nederland en Vogelbescherming Nederland hebben 2022 uitgeroepen tot het Jaar van de Merel. En met goede reden: sinds 2016 heeft de populatie een flinke klap te verduren gehad. Bernice Goffin bespreekt de eerste resultaten die gedurende het Jaar van de Merel zijn verzameld en die ons zullen helpen om een stap dichterbij de oorzaken van de achteruitgang te komen.

Wat kunnen snavels, vleugels en zwermen ons leren over handig gereedschap, duurzame materialen en samenwerken? En, hoe kunnen we net als vogels zuiniger omgaan met energie, leven zonder afval en onszelf beschermen tegen ziektemakers?

Voor veel vogelaars is de Steppekiekendief de heilige graal der kiekendieven. En wat een geluk, de laatste jaren is er steeds meer kans deze zeldzame en wonderbaarlijk mooie vogel in de kijker te krijgen.

Voor velen is de nachtegaal alleen een stem, een zang bij maanverlichte nachten. Sinds mensenheugenis zijn dan ook heel wat odes aan deze soort gebracht.

​​​​​​​Wie op de Sovon-site kijkt ziet dat de trend van broedende Zilvermeeuwen al jaren in een neerwaartse spiraal zit en dat de laatste jaren ook Kleine Mantelmeeuwen een afname laten zien. Tegelijkertijd komen er steeds meer meldingen van broedende meeuwen op daken in stedelijk gebied

Het Broedvogel Monitoring Project (kortweg BMP) van Sovon is al bijna 40 jaar hét project waarmee vogelend Nederland de stand van de broedvogels volgt. Jaarlijks tellen we met elkaar meer dan 2000 steekproefgebieden. Een prestatie van formaat!

Hoog-pathogene, dus zeer besmettelijke en dodelijke vormen van vogelgriep (zijn) ontstaan onder wat we ‘gehouden vogels’ vogels noemen, ofwel pluimvee. Minder ziekmakende varianten komen van nature voor bij wilde vogels.

We zijn er langzaam aan gewend geraakt dat Nederland in de wintermaanden een slordige 2,5 miljoen ganzen herbergt, voor een belangrijk deel broedvogels van de noordelijke toendra. Ook een opgaande lijn in hun voorkomen was tot voor kort evident. Aan die ontwikkeling lijkt nu een einde gekomen.

Sinds vijf jaar broedt een steeds groter wordende populatie Pontische Meeuw in het IJsselmeer. Hoe veel zijn het er? Waar komen ze vandaan?

In het Zeeuws wordt al eens geroepen: ‘Kiek kiek, wat vliegt daar over de diek? Kiekendieven zijn notoir lastig te herkennen, het duo Grauwe en Steppekiekendief in het bijzonder.

Alle kenmerken van alle herkenbare kleden illustreren in de best denkbare foto’s, aangevuld met bondige teksten rond de foto’s en in onderschriften.

Strokenteelt, het telen van gewassen in stroken, wordt gezien als een mogelijke manier om landbouw en natuur te verenigen. Maar schiet een Veldleeuwerik hier ook iets mee op?

De wereldwijde opkomst van veel besmettelijke ziekten in de afgelopen decennia is gekoppeld aan de intensivering van de veehouderij, handel in wilde dieren en ontbossing. De huidige uitbraak van vogelgriepvirus is een voorbeeld van zo’n ziekte.

In zo’n dichtbevolkt land als het onze is de recreatiedruk in de natuurgebieden hoog. Dit betekent dat vogels hun leefruimte vaak moeten delen met recreanten. In deze lezing geef ik een overzicht van wat er bekend is over de effecten van recreatie op vogels. Een overzicht dat werd gemaakt in opdracht van Vogelbescherming Nederland.

Visarenden broeden sinds 2016 in de Biesbosch en het aantal broedparen en territoria neemt langzaam toe in de Biesbosch. Staatsbosbeheer verwacht een toename van recreanten in de komende jaren en meer recreanten betekent meer kans op verstoring.

Beheerders van natuurgebieden hebben de lastige taak om zowel natuur te beschermen als mensen met deze natuur in contact te laten komen. Maar de aanwezigheid van recreanten zorgt voor extra druk op de natuur. Niet alleen door ruimtebeslag en vervuiling, maar ook door hun aanwezigheid.

In deze presentatie verkennen we theorieën over hoe en waarom vogels reageren op verstoring, en hoe dit de verspreiding van ganzen kan beïnvloeden. Mede dankzij beschermende maatregelen vanaf de jaren ’50 zijn veel ganzenpopulaties sterk gegroeid, en is het aantal overwinterende ganzen in Nederland flink toegenomen.

De wadpost "Kalkman" van Staatsbosbeheer op de Engelsmanplaat (Waddenzee) wordt in het zomerhalfjaar bemand door vrijwillige vogelwachters, inmiddels bijna 50 jaar.

De Avifaunistische Kring Nederland werd opgericht in 2012 onder de bezielende leiding van Frank de Miranda. Als missie ziet de AKN het bevorderen van de betrokkenheid en interesse in de historische aspecten van onze avifauna en de beoefening van veldornithologie.

Na continue inspanning van de Werkgroep Ornithologisch Erfgoed (WOE) sinds 2013, zijn er nu resultaten beschikbaar van tientallen vogelkundige archieven. De oorspronkelijke opdracht om bedreigde archieven veilig te stellen, is succesvol.

Geschiedschrijving van de ornithologie in Nederland heeft een fantastische invulling gekregen in het standaardwerk van K.H. Voous: “In de Ban van de Vogels”.

Het geslacht Calidris telt 24 soorten en bestaat vooral uit langeafstandstrekkers die in de Arctis broeden. Recent evolutionair onderzoek laat zien dat de groep veel diverser is dan werd gedacht.

Het nieuwe jaar wordt traditiegetrouw met vuurwerk ingeluid. Het is al langer bekend dat vogels dan massaal op de wieken gaan. Maar hoe verstorend is dat voor vogels?