Soepgans

Onvoldoende gegevens beschikbaar voor trendanalyse.

Buiten broedtijd

Soepganzen zijn bastaarden van Grauwe Gans en stammen af van losgelaten of ontsnapte kweekvormen van deze soort. Ze zijn herkenbaar aan een verenkleed dat afwijkt van de wildkleur, doorgaans met veel witte veren. De landelijke aantallen worden pas vanaf het jaar 1998 bijgehouden tijdens de watervogeltellingen. De verspreiding van deze standvogel komt grotendeels overeen met die in de broedtijd. Ook bij strenge vorst treden amper verplaatsingen over noemenswaardige afstand op. Ze namen aanvankelijk toe, maar lokaal zorgen bestrijdingsacties voor een daling van de aantallen.

Broedtijd

De verspreiding van de Soepgans is in 1998-2000 voor het eerst in kaart gebracht. Ze broeden vooral in het waterrijke deel van het land en speciaal in stedelijke omgeving en nabij boerderijen. De vogels nestelen geregeld samen met Grauwe Ganzen of andere soorten ganzen, waardoor allerlei kleurvariaties optreden.

Voor deze soort is geen Staat van Instandhouding van toepassing. De Soepgans is een exoot en valt daarmee buiten artikel 1 van de Vogelrichtlijn, dat betrekking heeft op alle natuurlijk in het wild levende vogelsoorten op het Europese grondgebied van de EU-lidstaten. De Soepgans is daarmee ook niet beschermd op grond van de Wet natuurbescherming.

Er zijn geen gebieden aangewezen voor deze soort.

Methode

Territoriumkartering

Tijd van het jaar

Begin februari t/m eind mei

Tijd van de dag

Gehele dag

Datumgrenzen, normbezoeken en fusieafstand

Aanwijzingen

Paren en broedverdachte individuen in broedbiotoop (moeras, grasland, allerlei wateren tot bosvijver en stadsgracht aan toe); let op territoriaal of nestindicerend gedrag: paarsgewijs foerageren in omgeving van potentiële broedplaats (man waakzaam, vrouw stevig bunkerend), wakende vogel bij mogelijke nestplaats (meestal man bij broedend vrouwtje), baltsende en alarmerende individuen/paren op en boven broedplaats, nest met broedende vogel.
LET OP: Zowel solitair broedend als samen nestelend op veilige plekken (eilandjes) samen met Grauwe Ganzen en andere ganzen. Beste periode is eind februari en maart, wanneer de meeste broedparen in de omgeving van de nestplaats bivakkeren en nog goed zichtbaar zijn. Hybridisering met Grauwe Gans en Canadese Gans heel normaal, met andere ganzensoorten minder gangbaar. Paren met kleine jongen kunnen al forse afstanden hebben afgelegd.

Documentatie

Systematisch letten op paarsamenstelling is zinvol. In uiterwaarden langs de Waal was tot 38% van de Soepganzen gepaard met een Grauwe Gans.

Broedbiologie

De enige uitgebreide studie in Nederland wijst erop dat Soepganzen in vergelijking met Grauwe Ganzen (zie aldaar) gemiddeld meer eieren leggen, een week later met broeden beginnen en een wat lager nestsucces hebben. Meer vergelijkingsmateriaal is uiterst zinvol!

Literatuur

Lensink R. 1998. Leidt de Soepgans Anser anser forma domestica, als afstammeling van de Grauwe Gans Anser anser, een eigen bestaan in Nederland? Limosa 71: 49-56.

Tijd van het jaar

Hele jaar.

Tijd van de dag

Van 1 uur na zonsopgang tot 1 uur voor zonsondergang.

Aanwijzingen

- Alle geschikte terreindelen bezoeken
- Alleen vogels met terreinbinding tellen (dus niet hoog overvliegende)
- Min of meer vaste route door terrein, maar alert zijn op nieuw ontstane (tijdelijk) geschikte plekken
- Min of meer gelijke tijdsinspanning bij herhaalde bezoeken

Bijzonderheden

- Meestal in paren of groepen tot enkele tientallen; solitaire vogels bij andere ganzen
- Groepen vaak gemengd met andere ganzen, vooral Grauwe Gans en Kolgans
- Vaak nogal tam
- Foerageert op grasland en akkers met oogstresten
- Drinkvluchten naar open water
- Variabel kleed, van geheel wit tot grijsbruin (en dan sterk op Grauwe Gans gelijkend) met tussenvormen
- Hybride vogels (vooral uit mengparen met Grauwe Gans of Grote Canadese Gans)
- Zomervogels tellen in juli of eerste helft augustus, overdag op wateren (tussen 09-18:00 uur)