Jaar van de Koekoek - 2017

Het aantal koekoeken neemt al decennialang in aantal af. Waarom precies weten we niet.

In 2017 stond de soort centraal in het Jaar van de Koekoek. Sovon Vogelonderzoek Nederland en Vogelbescherming Nederland vroegen zoveel mogelijk aandacht voor de Koekoek. Het jaar is afgesloten met een literartuurstudie. 

Zie ook

• Determinatiekaart Koekoek »​
• Kennisoverzicht Koekoek »

Schaarse broedvogel

Koekoek! Het prachtige geluid van de mannelijke koekoek horen we steeds minder. Net zoals het “gebubbel” van het vrouwtje. De Koekoek is tegenwoordig een schaarse broedvogel. De hoogste dichtheden vinden we nog in open natuurgebieden: duinen, moerassen, heide en hoogvenen:

Verwachte aantal broedparen per kilometerhok

Onderstaande kaart laat zien dat er slechts enkele gebieden zijn waar het aantal koekoeken stabiel is gebleven, of zelfs is toegenomen.  

Afname (rood) en toename (blauw) aantal koekoeken ten opzichte van broedvogelatlas 1998-2000

Meer informatie over de Koekoek »

Oorzaken achteruitgang

Waarom neemt het aantal koekoeken af? Het antwoord daarop is niet bekend, want complex. Zo zijn de aantallen van diverse soorten waardvogels –graspieper, gele kwikstaart –afgenomen. Maar vlak ook de gevaren van de jaarlijkse trektocht naar het steeds verder ontboste Afrika niet uit. Overleven genoeg koekoeken deze periode? Ook zijn er aanwijzingen dat de warmere voorjaren invloed hebben; waardvogels beginnen eerder met broeden, koekoeken komen wellicht te laat aan.

Koekoek beschermen

Willen we de koekoek beschermen, dan moeten we eerst weten waar we op in moeten zetten. Daarom zetten Sovon en Vogelbescherming in 2017 alle beschikbare data uit verschillende meetnetten, waaronder Vogelatlas en BMP, op een rij. Een grondige analyse moet zorgen voor duidelijke aanknopingspunten.